పొద్దు

-కొడవటిగంటి కుటుంబరావు

ఆటలో అతను నమ్మదగినవాడు కాదని మనం మొదట్లోనే తెలుసుకున్నాం; అతను చాలా రకాల మోసాలు చేసేవాడు. అందుచేత తరచూ పేకాట ఇంకొక ఆటగా పరిణమించేది. అతన్ని మెత్తగా తన్నేవారు. లేకపోతే పుస్తీలు పట్టుకుని పీకేసేవారు. ఒక్కోసారి అతను ఒంటిపుస్తీతో, అదికూడా కొంత పోగొట్టుకుని ఇంటికి తిరిగి వచ్చేవాడు. అయితే అతని దవడల ధర్మమా అంటూ కేశసమృద్ధి గలవి కావడం చేత, ఆ నష్టం త్వరలోనే పూడి అతని పుస్తీలు ఎప్పటికన్నా శోభగా తయారయ్యేవి. వీటన్నిటినీ మించిన వింత ఏమిటంటే ఇది రష్యాలో మాత్రమే సంభవం – త్వరలోనే అతనికి ఇంతా చేసిన మిత్రులు మళ్ళా తగిలేవారు; ఏమీ ఎరగనట్టుగా పలకరించుకునే వాళ్ళు; అతనిలోగాని, వాళ్ళలోగాని ఎలాటి వికారమూ కనిపించేది కాదు.

ఒక విధంగా నజ్‌ద్ర్యోవ్ చారిత్రక పురుషుడు. అతను హాజరైన ఏ సమావేశమూ కొంత “చరిత్ర” సృష్టించకుండా ఉండటం జరగలేదు. ఏదో ఒక అప్రతిష్ట రానే వచ్చేది. నృత్యశాల నుంచి అతన్ని పోలీసులు అవతలికి పట్టుకుపోవటమైనా జరిగేది. అతని మిత్రులు స్వయంగా అతనిని బయటికి గెంటటమైనా జరిగేది. అలా జరగనప్పుడు మరెవ్వరికీ జరిగే అవకాశం లేనిదేదో ఒకటి అతనికి జరిగేది: తాగేచోటికి పోయి తప్పతాగి అచ్చగా నవ్వటమే చేసేవాడు, లేకపోతే ఘోరమైన కల్పనలన్నీ చేసి మాట్లాడి చివరకు తనను చూసి తానే సిగ్గుపడేవాడు. అతను ఉత్త పుణ్యానికి అబద్ధాలాడేవాడు; ఉన్నట్టుండి తనకు గులాబీ రంగు గుర్రమో, నీలం రంగు గుర్రమో ఉండేదని బుకాయించేవాడు. లేకపోతే ఇలాంటివే ఇంకేవో అనేవాడు. వినేవాళ్ళకు ఒళ్ళు మండిపోయి అతనితో మాట్లాడటం మానివేసి వెళ్ళిపోయేవారు, “కొయ్యరా బాబూ” అంటూ. ఇతరులను అకారణంగా “ఏడిపించటం” కొందరికి చాలా సరదా. మంచి హోదాలో ఉన్నవాడై ఉంటాడు, పెద్ద మనిషి లాగా కనబడతాడు. ఏవో పతకాలు తగిలించుకుని ఉంటాడు. మనకు షేక్‌హ్యాండు ఇచ్చి, ఎంతో లోతుగా ఆలోచిస్తే గాని అంతుబట్టని గంభీర విషయాలను గురించి మాట్లాడతాడు, మరుక్షణం మనం చూస్తూండగానే మనమీద ఏదో చిలిపితనం చేస్తాడు; అది ఎవరో పల్లెటూరి కాపీయిస్టు గుమాస్తాలు చెయ్యవలసిన పనిగా ఉంటుందిగాని, లోతుగా ఆలోచిస్తేగాని అంతుబట్టని గంభీర విషయాలు మాట్లాడేవాడు చెయ్యదగినదిగా ఉండదు. అందుచేత మనం విస్తుపోయి చూస్తాం. నజ్‌ద్ర్యోవ్‌కు ఇటువంటి జబ్బున్నది; అవతలివాడు ఎంతబాగా చనువున్నవాడైతే అంత ఉత్సాహంతో ఏడిపించేవాడు; ఎవడూ నమ్మటానికి వీల్లేని చౌకబారు అబద్ధాలు ప్రచారం చేసేవాడు. పెళ్ళిళ్ళనూ బేరాలనూ చెడగొట్టేవాడు. తాను ఆ మనిషిపట్ల శత్రువులా ప్రవర్తిస్తున్నానని ఐనా గ్రహించేవాడు కాదు. మీదుమిక్కిలి ఆ మనిషి కనిపించినప్పుడు మామూలుగానే పలుకరించి “ఎంత ఛండాలుడివి నన్ను చూడటానికి రావేం?” అని అడిగేవాడు. ఒక విధంగా నజ్‌ద్ర్యోవ్ బహుముఖ ప్రజ్ఞ కలవాడు, అంటే ఏదిబడితే అది చెయ్యటానికి సిద్ధమయేవాడు. ఒకేక్షణంలో అతను మనవెంట ప్రపంచంలో ఏమూలకైనా వస్తాననేవాడు. మనకు ఏ సహాయం కావాలన్నా చేసిపెడతాననేవాడు. మనతో ఏ వస్తువునైనా సరే మారకం వేసుకోవటానికి సిద్ధపడేవాడు. మార్చుకోవటానికి తుపాకులు, కుక్కలు, గుర్రాలు – ఏవైనా సరే, అతనికి లాభదృష్టి కూడా ఉండేది కాదు; అతని అంతస్సులో ఉండే చైతన్యమూ, అతని స్వభావమూ అతన్ని అలా ప్రేరేపించేవి. ఏ సంతలోనో పేకాట దగ్గర అతనికి అమాయకుడు తటస్థపడి డబ్బు గుంజుకోనిస్తే అతను దుకాణాల్లో తన కంటిని ఆకర్షించిన వస్తువులను కొల్లలుగా కొనేసేవాడు. గుర్రాల పట్టీలూ, ధూపం కొవ్వొత్తులూ, ఆయాకు రుమాళ్ళూ, మగగుర్రమూ, ఎండుద్రాక్షలూ, వెండితొట్టీ, హాలండు లినెనూ, తెల్లని గోధుమపిండీ, పొగాకూ, పిస్తోళ్ళూ, హెరింగ్ చేపలూ, చిత్తరువులూ, ఒక తరిమెణ యంత్రము, కుండలూ, బూట్లూ, పింగాణీ సరుకు – డబ్బు అయిపోయేదాకా కొనేవాడు. అయితే సాధారణంగా ఈ కొన్న సరుకంతా ఇంటికి చేరటమనేది ఉండేది కాదు; దాదాపు అదంతా ఆరోజే అదృష్టం గల మరో జూదగాడి చేతికి మారేది. ఒక్కొక్కప్పుడు అదనంగా అతని పైపూ, పొగాకు సంచీ, ఇంకొకప్పుడు అతని నాలుగు గుర్రాలూ, బండీ, బండీవాడు కూడా పోవటం జరిగేది; ఆ తరువాత అతను కట్టుబట్టలతో బయలుదేరి ఏ స్నేహితుని కాళ్ళో పట్టుకుని అతని బండిలో వచ్చేసేవాడు. నజ్‌ద్ర్యోవ్ అలాంటి మనిషి! ఇది కేవలం కల్పిత పాత్ర అనీ, ఈ రోజుల్లో నజ్‌ద్ర్యోవ్‌లు లేరనీ అనుకోగలరు. అది శుద్ధపొరపాటు. నజ్‌ద్ర్యోవ్‌లు నశించిపోవటానికి ఇంకా చాలా దీర్ఘకాలం పడుతుంది. వారు మనలో ఎక్కడబడితే అక్కడే ఉన్నారు; కాకపోతే వాళ్ళు ఇంకోమాదిరి కోటు వేసుకోవచ్చు; మనుషులు పరిశీలనగా చూసే అలవాటులేక ఇంకో కోటు వేసుకున్న మనిషిని చూసి ఇంకో మనిషి అనుకోవటం కద్దు.

ఇంతలో మూడుబళ్ళూ నజ్‌ద్ర్యోవ్ ఇంటిమెట్టు దగ్గరకు వచ్చి ఆగాయి. వీరికోసం లోపల ఎవరూ ఎదురుచూస్తున్నట్టు లేదు. భోజనాల నడిమధ్య ఇద్దరు కమతగాళ్ళు కర్రల మంచె మీద నిలబడి, అంతూ పొంతూ లేని పాట ఏదో పాడుతూ సున్నం కొడుతున్నారు.; నేల అంతటా సున్నం మరకలు. నజ్‌ద్ర్యోవ్ ఆ కమతగాళ్ళనూ, కర్రల మంచెలనూ తక్షణం బయటికి పొమ్మని ఆజ్ఞాపించి అవతలి గదిలోకి గబగబా వెళ్ళాడు. అతను వంటమనిషికి భోజనం గురించి హెచ్చరికలు చెయ్యటం అతిథులకు వినిపించింది. అప్పటికే కడుపులో ఆకలి రాచటం ప్రారంభించిన చిచీకవ్ మరి అయిదు గంటల దాకా తనకు భోజనప్రాప్తి లేదని తెలుసుకున్నాడు. నజ్‌ద్ర్యోవ్ తిరిగి వస్తూనే తన అతిథులను వెంటబెట్టుకుని తన కింద ఉన్న గ్రామమంతా తిప్పి, ప్రతిదీ చూపించి, రెండు గంటల చిల్లర కాలంలో వారు చూడవలసినది ఏదీ మిగలకుండా చేశాడు. ముందుగా వాళ్ళ గుర్రాలశాలకు వెళ్ళి రెండూ ఆడ గుర్రాలనూ, ఒక మగ గుర్రాన్నీ చూశారు. ఆడ గుర్రాలలో ఒకటి మచ్చలది, రెండవది బ్రౌను రంగుగా ఉన్నది. మగ గుర్రం చూడటానికి అంత ఇంపుగా లేదు, కాని నజ్‌ద్ర్యోవ్ దాన్ని పదివేల రూబుళ్ళు పోసి కొన్నానని ప్రమాణం చేశాడు.

“నువ్వు పదివేలు పోసి కొనలేదు. అది వెయ్యి కూడా చేయదు” అన్నాడు బావ.

“ప్రమాణపూర్తిగా పదివేలిచ్చి కొన్నాను” అన్నాడు నజ్‌ద్ర్యోవ్.

“నువ్వు ఎన్ని ప్రమాణాలైనా చెయ్యి” అన్నాడు బావ.

“సరే పందెం వేస్తావా?” అన్నాడు నజ్‌ద్ర్యోవ్.

బావ పందెం వెయ్యటానికి ఇష్టపడలేదు.

తరవాత నజ్‌ద్ర్యోవ్ వాళ్ళకి గుర్రాలులేని ఖాళీ కొట్టాలు చూపించి అందులో మరికొన్ని గుర్రాలు ఉండేవని చెప్పాడు. అదే గుర్రపుశాలలో వారికి ఒక మేక కూడా కనిపించింది. గుర్రాల వెంబడి మేక ఉండటం మంచిదని పాత నమ్మకం. ఆ మేక గుర్రాలకు అలవాటు పడిపోయి, వాటి పొట్టల కిందుగా నడిచింది, స్వతంత్రంగా తరవాత నజ్‌ద్ర్యోవ్ వాళ్ళను తీసుకుపోయి కట్టేసి ఉన్న ఒక తోడేలు పిల్లను చూపించాడు. “ఇదుగో తోడేలు పిల్ల. అది పౌరుషంగా ఉండగలందులకు కావాలని దానికి పచ్చిమాంసం వేయిస్తాను.” అన్నాడతను. అక్కడినుంచి వారు చెరువును చూడబోయారు. నజ్‌ద్ర్యోవ్ చెప్పిన ప్రకారమైతే అందులో ఎంత పెద్ద చేపలున్నాయంటే ఇద్దరు మనుష్యులు పట్టుకుని లాగినా అవి సులువుగా బయటకు రావు. ఈ విషయం తాను నమ్మలేనని బావ అన్నాడు.

“చిచీకవ్ నీకు భలే కుక్కలను రెంటిని చూపించబోతున్నాను.వాటి బలం అద్భుతం. వాటి బొచ్చు సూదుల్లాగా ఉంటుంది” అంటూ అతను ఒక అందమైన ఇంటికేసి దారితీశాడు. ఆ ఇంటి చుట్టూ ఖాళీ ఆవరణ ఉండి, దానికి నలువైపులా కంచె ఉన్నది. వాళ్ళు ఆవరణలోకి పోగానే అనేకరకాల కుక్కలు కనిపించాయి, రకరకాల జాతులకు చెందిన తోడేలు కుక్కలు. వాటిలో అన్నివిధాల రంగులూ, కలగలుపులూ ఉన్నాయి – కాఫీ రంగువీ, నలుపూ గోధుమరంగు కలిసినవీ, నలుపూ-తెలుపువీ, తెలుపూ- గోధుమ రంగువీ, నల్ల చెవులవీ, బూడిదరంగు చెవులవీ.. వాటి పేర్లు కూడా చిత్రంగా ఆజ్ఞల్లాగా ఉన్నాయి: కొట్టెయ్యి, మూలిగెయ్యి, పరిగెత్తు, పీల్చు, మెల్లకన్ను, చూపుడుముల్లు, బాగామాడు, అగ్గి, మింగు, తొందర, నిధి, కాపలా. నజ్‌ద్ర్యోవ్ వాటిపట్ల కన్నతండ్రి కన్న ఎక్కువగా ఉన్నాడు. అవి శునక మర్యాదను అనుసరించి అతిథులను చూడగానే తోకలెత్తి ఆడిస్తూ ఎదురువచ్చాయి. ఒక డజను కుక్కలు తమ కాళ్ళను ఎత్తి నజ్‌ద్ర్యోవ్ భుజాల మీద పెట్టాయి. మూలిగెయ్యి చిచీకవ్ పైన చాలా ప్రేమ ప్రదర్శిస్తూ వెనక కాళ్ళపైన నిలబడి అతని మూతి నాకేసరికి, అతను పక్కకు తిరిగి ఉమ్మేశాడు. వాళ్ళు కుక్కలను చూశారు – మంచి కుక్కలే. తారవాత వాళ్ళు క్రిమియా దేశపు ఆడకుక్క నొకదాన్ని చూడబోయారు. అది గుడ్డిది. చావటానికి సిద్ధంగా ఉన్నదని నజ్‌ద్ర్యోవ్ చెప్పాడు. రెండేళ్ళ క్రితం అది మంచి కుక్కేనట. ఆడకుక్కను చూశారు; అది గుడ్డిదే. తరవాత వాళ్ళు నీటిమరను చూడబోయారు. అది ఇరుసుమీద తిరిగేటప్పుడు పైరాయి బరువుపడే రింగు కాస్తా పోయింది. “కమ్మరి కార్ఖానా దగ్గరే ఉంది” అన్నాడు నజ్‌ద్ర్యోవ్. కొద్ది దూరం ముందుకు వెళ్ళాక, కమ్మరం చేసే చోటు వచ్చింది. దాన్ని కూడా చూశారు.

“ఆ పొలం చూశారా? అందులో కుందేళ్ళు ఎన్ని ఉన్నాయంటే, నేల కనబడదు. నేను నా చేతులతో ఒకదాన్ని వెనకకాళ్ళు పట్టి పట్టుకున్నాను.” అన్నాడు నజ్‌ద్ర్యోవ్.

“నయం; కుందేళ్ళను చేతులతో పట్టుకునేవు” అన్నాడు బావ.

“పట్టుకున్నానంటుంటేనే! కావాలని పట్టుకున్నాను. ఇప్పుడు మనం నా ఆస్తి సరిహద్దు దాకా వెళ్ళొద్దాం.” అన్నాడు నజ్‌ద్ర్యోవ్.

అతను తన అతిథులను వెంటబెట్టుకుని పొలాలకు అడ్డంగా తీసుకుపోయేవాడు. వాటిలో అక్కడక్కడా గుట్టలున్నాయి. అతిథులు ఎగుడుదిగుడు డొంకలకూ, దున్నిన పొలాలకూ మధ్యగా పోవాల్సి వచ్చింది. చిచీకవ్‌కు ఆయాసమనిపించసాగింది. చాలాచోట్ల కాళ్ళు నీళ్ళలోకి దిగబడ్డాయి. అది పల్లపు భూమి. మొదట్లో వాళ్ళు దారి చూసుకుంటూ జాగ్రత్తగా నడిచారు గాని, అందువల్ల లాభం లేదని తెలిశాక దారి చూడటం మానేశారు. చాలాసేపు నడవగా సరిహద్దు వచ్చింది. అక్కడ కర్రల కంచె, సన్నని కందకమూ ఉన్నాయి.

“ఇదే సరిహద్దు. దానికి ఇవతల ఉన్నదంతా నా భూమి. అవతల కూడా, ఆ దూరంగా కనిపించే అడవీ, దాని అవతల ఉన్నదంతా కూడా నాదే” అన్నాడు నజ్‌ద్ర్యోవ్.

“అవునుగాని ఆ అడవి నీదెప్పుడయింది? ఇటీవల కొనలేదు గదా” అదివరకు అది నీది కాదే?” అన్నాడు బావ.

“అవును, ఈ మధ్యనే కొన్నాను.” అని నజ్‌ద్ర్యోవ్ జవాబు చెప్పాడు.

“ఇంతలో ఎప్పుడు కొనేశావు?”

“మొన్ననే కొన్నాను. చాలా ఖరీదుపెట్టి కొన్నానులే”

“మొన్న నువు సంత దగ్గర ఉంటివిగా?”

“మతిమాలినవాడా, సంత దగ్గర ఉంటే కొనటానికేం? నేను సంత దగ్గర ఉన్నాను. నేను లేని సమయంలో నా మేనేజరు కొనేశాడు.”

“మేనేజరు మటుకు ఎలా కొంటాడు?” అంటూ బావ అయోమయూంగా తల అడించాడు.

అతిథులు వెళ్ళిన దారినే తిరిగి వచ్చారు. నజ్‌ద్ర్యోవ్ వారిని తన చదువుకునే గదికి తీసుకుపోయాడు.ఆ గదిలో మామూలుగా వుండదగిన పుస్తకాలు గాని, పత్రికలు గాని లేవు. ఆ గది గోడలకు కత్తులూ, రెండు తుపాకులు వేళ్ళాడుతున్నాయి. వాటిలో ఒకదాని ఖరీదు మూడువందల రూబుళ్ళు, రెండవది ఎనిమిది వందలు. బావ వాటిని పరీక్షించి తల అడ్డంగా ఆడించాడు. తరవాత వాళ్ళు టర్కీ దేశపు బాకులు చూశారు. అందులో ఒకదాని మీద పొరపాటున ‘సవేలి సిబిర్యాకన్ తయారుచేసినది’ అని రాసివున్నది. తరవాత వాళ్ళు ఒక బేరల్ ఆర్గను చూశారు. నజ్‌ద్ర్యోవ్ పిడి పట్టుకుని తిప్పితే అది బాగానే మోగింది. కాని మధ్యలో ఏదో పొరపాటు జరిగి డాన్సు పాట కాస్తా ఇంకొక పాటలోకి మారి, మళ్ళీ అది ఇంకొక డాన్సుపాట అయి ఊరుకున్నది. నజ్‌ద్ర్యోవ్ పిడి తిప్పటం మానేశాడు. అయినా ఆర్గను గొట్టాలలో ఒకటి ఆగక చాలాసేపు మోత పెడుతూనే ఉంది.

-దాదా హయత్

ఆవులు ఆనందంగా గడ్డి మేస్తున్నాయి.

కొంతదూరంలో ఒక పిల్లవాడు చెట్టు కొమ్మమీద కూర్చొని పిల్లనగ్రోవి ఊదుతున్నాడు. ఆవులు పాట వింటూ తలూపుతున్నాయి. గాలిలో తేలిపోతున్న పిట్టలు ఎగరడం ఆపి ఆ చెట్టు కొమ్మల మీద వాలుతున్నాయి. ఆకాశంలో ప్రయాణం చేస్తున్న మేఘాలు పాట కోసం దిగొచ్చి, సన్నని చినుకులు రాలుస్తున్నాయి.

ఒక అమ్మాయి బండెక్కి వెళ్తున్నదల్లా అగి పరుగెత్తుకుంటూ వచ్చింది.

పిల్లవాడు మురళి ఊదడం ఆపి ఆమెవంక చూశాడు.

“పాపడా, పాపడా నువ్వెవరివి?” అడిగిందా అమ్మాయి మెరిపించే కళ్ళతో.

“నేనీ ఆవులు కాసే పిల్లవాణ్ణి” కొమ్మమీంచి చెప్పాడు మురళి ఊదే పిల్లవాడు.

“పాపడా, పాపడా, ఆవుల పాపడా పాట ఎందుకు ఆపావు?” అందా అమ్మాయి.

“సూర్యుడు పడమట కుంగిపోతున్నాడు. ఆవులు మళ్ళించే వేళయింది”, అన్నాడు మురళి ఊదే పిల్లవాడు.

“పాపడా, పాపడా, మురళి ఊదే పాపడా నా కోసం మళ్ళీ ఆ పాట పాడవూ?” అందా అమ్మాయి.

ఆవుల పాపడు మళ్ళీ మురళి పాట పాడాడు. ఆ అమ్మాయి పాట విన్న ఆనందంలో మైమరచి ఆడింది.

“పాపడా, పాపడా, మురళి ఊదే పాపడా రేపు మళ్ళీ వచ్చి పాట పాడతావా?” అడిగిందా అమ్మాయి.

“రోజూ ఇక్కడికొస్తాను. ఈ చెట్లలో పుట్టల్లో ఆడతాను. గడ్డి బయళ్ళలో ఆవుల్ని మేపుతాను. ఈ కొమ్మ నెక్కి మురళి పాట పాడతాను” అన్నాడు మురళి ఊదే పాపడు.

“పాపడా, పాపడా, అయితే రేపు మళ్ళీ వస్తాను” అందా అమ్మాయి.

మర్నాడు ఆ పిల్లవాడు అదే చెట్టు కొమ్మ మీద మురళి పాట పాడుతున్నాడు.

బండి మీద ఆ అమ్మాయి మళ్ళీ వచ్చింది.

“పాపడా, పాపడా, మురళి ఊదే పాపడా కొత్తపాట పాడు” అంది.

మురళి ఊదే పాపడు ఆమె కోసం కొత్త పాట పాడాడు.

ఆ తర్వాత ఇద్దరూ కలిసి చెట్లలో, పుట్టల్లో ఆడుకున్నారు. పచ్చిక బయళ్ళలో పరుగులు తీశారు.

సాయంత్రం మురళి ఊదే పాపడు చెట్టు కొమ్మనెక్కి మళ్ళీ మురళి పాట పాడాడు.

“పాపడా, పాపడా, మురళి ఊదే పాపడా నేను రోజూ వస్తాను. రోజూ నాకోసం నువ్వో కొత్త పాట పాడు” అందా అమ్మాయి.

ఆ రోజు నుంచీ ఆ అమ్మాయి మురళి పాట కోసం ప్రతిరోజూ అక్కడికొస్తోంది. మురళి ఊదే పాపడు రోజూ ఆమెకో పాట వినిపిస్తాడు. ఇద్దరూ చెట్లల్లో, పుట్టల్లో, పచ్చిక బయళ్ళలో మళ్ళీ మళ్ళీ ఆడ్తారు. మళ్ళీ మళ్ళీ మురళి ఊదే పాపడు అ అమ్మాయికి పాట పాడి వినిపిస్తాడు.

వసంతం వెళ్ళిపోయింది,. ఎండాకాలం వచ్చింది. ఎండాకాలం వెళ్ళిపోయింది. వానాకాలం వచ్చింది.

వానాకాలం వచ్చింది, వానలు మాత్రం రాలేదు.

ఆవులు ఆకాశం వంక చూశాయి. వానలు మాత్రం రాలేదు.

పచ్చికబయళ్ళు వట్టిపోయాయి.వానలు మాత్రం రాలేదు.

ఒకరోజు అమ్మాయి ఎప్పట్లాగే బండి మీద వెళ్ళింది.

మురళి ఊదే పాపడు గమ్మున కూర్చున్నాడు. అతని చేతుల్లో మురళి జాలిగా చూస్తోంది.

“పాపడా, పాపడా, మురళి ఊదే పాపడా, ఎందుకు ఊరికే కూర్చున్నావు?” అడిగిందా అమ్మాయి.

“గడ్డిబయళ్ళు వట్టిపోయాయి. ఆవుల డొక్కలు ఎండిపోయాయి. నే నింక పాడలేను” అన్నాడు మురళి ఊదే పాపడు.

“పాపడా, పాపడా, మురళి ఊదే పాపడా ఎందుకు గడ్డిబయళ్ళు వట్టిపోయాయి? ఎందుకు ఆవుల డొక్కలు ఎండిపోయాయి?” అడిగిందా అమ్మాయి.

“వానాకాలం వచ్చింది. వానలు మాత్రం రాలేదు. నేల నెర్రెలు చీలింది. వానలు మాత్రం రాలేదు. గడ్డిబయళ్ళు వట్టిపోయాయి. ఆవుల డొక్కలు ఎండిపోయాయి. నాచేతి మురళి మూగవోయింది. నాపాట కూడా ఆగిపోయింది.” అన్నాడు మురళి ఊదే పాపడు.

“పాపడా, పాపడా, గడ్డిబయళ్ళు వట్టిపోతే పోయాయి. ఆవుల డొక్కలు ఎండిపోతే పోయాయి. నువ్వు మాత్రం పాట ఆపకు” అందా అమ్మాయి.

“ఆవుల డొక్కలు ఎండిపోతే నా మురళి కూడా మూగవోయింది. నా పాట కూడా ఆగిపోయింది. నువ్వు మళ్ళీ రావద్దు. పాట పాడమని నన్నడగొద్దు.” అన్నాడు మురళి ఊదే పాపడు.

ఆ అమ్మాయి చిన్నిగుండె బాధతో నిండిపోయింది.

“పాపడా, పాపడా, మురళి ఊదే పాపడా నేల ఎందుకు చీలింది? వాన ఎందుకు రాలేదు?” అని అడిగింది.

“చెట్లూ పుట్టలూ నరికేస్తున్నారు. మబ్బుకు అలక తెప్పిస్తున్నారు. వానలు అందుకు రామంటున్నాయి. నేలలు అందుకు చీలిపోతున్నాయి.” అన్నాడు మురళి ఊదే పాపడు.

“పాపడా, పాపడా చెట్లూ పుట్టలూ ఎందుకు నరికేస్తున్నారు? మబ్బుకు కోపం ఎందుకు తెప్పిస్తున్నారు?” అని అడిగిందా అమ్మాయి.

“అదేమో నాకేం తెలుసు? అది మీవాళ్ళనే అడుగు. చెట్లూ పుట్టలూ వాళ్ళే నరుకుతున్నారు. మబ్బుకు కోపం తెప్పిస్తున్నారు.” అన్నాడు మురళి ఊదే పాపడు.

“అయితే మరి వాళ్ళేనా పాపడా, పాపడా మరేం దిగులు పడకు. వాళ్ళంతా నావాళ్ళే. మా నాన్నగారు ఊళ్ళేలే నాన్నగారు. ఆయనతో చెప్పి చెట్లూ పుట్టలు నరకడం ఆపిస్తాను. నువ్వేం దిగులుపడకేం” అని చెప్పి అమ్మాయి తన ఊళ్ళేలే నాన్నగారి దగ్గరికి వెళ్ళింది.

“నాన్నగారూ, నాన్నగారూ, ఊళ్ళేలే నాన్నగారూ చెట్లూ పుట్టలు ఎందుకు నరికేస్తున్నారు? మబ్బుకు కోపం ఎందుకు తెప్పిస్తున్నారు?”అని అడిగింది.

“ఎందుకు చెట్లు? ఎందుకు పుట్టలు? భవనాలు కడితే బోలెడు డబ్బొస్తుంది. చిట్టితల్లికి వంటినిండా బంగారం వస్తుంది” అన్నారు ఊళ్ళేలే నాన్నగారు.

“నాన్నగారూ నాన్నగారూ ఊళ్ళేలే నాన్నగారూ నాకు భవనాలొద్దు. నాకు బంగారం వద్దు. చెట్లు నరకడం ఆపించండి. మళ్ళీ వానలు కురిపించండి.” అందా అమ్మాయి.

“ఇలాంటివి చిన్నపిల్లలకు తెలుస్తాయా?నాలుగు చెట్లు నరకనందుకే మబ్బులు మెచ్చి కురుస్తాయా? మబ్బుల విషయం ఆలోచించకు. వెళ్ళి ఆడుకో, ప్రశ్నలు వేయకు” అన్నారు ఊళ్ళేలే నాన్నగారు.

ఆ అమ్మాయి వెళ్ళి ఆడలేదు. విచారపడడం మానలేదు.

మర్నాడు ఆమె వెళ్ళేసరికి మురళి ఊదే పాపడు ఎక్కడికో బయలుదేరుతున్నాడు.

“పాపడా, పాపడా మురళి ఊదే పాపడా ఎక్కడికి నువ్వు వెళుతున్నావు” అనడిగిందా అమ్మాయి.

“నే నెక్కి కూర్చునే చెట్టు కూడా నిన్నటితో మీవాళ్ళు నరికిపారవేశారు. రాతి మిద్దెలు లేవబోయే ఈ చోట నాకూ, నా మురళికీ ఇంకేం పనిలేదు. అది చెప్పడానికే ఉన్నాను. ఇంక నేను వెళతాను” అన్నాడు మురళి ఊదే పాపడు.

“పాపడా, పాపడా, మురళి ఊదే పాపడా నువ్వెక్కడికీ వెళ్ళకు. నువ్వు మరి వెళ్ళిపోతే నాతో ఆడేదెవరు? మురళి పాట పాడేదెవరు” అందా అమ్మాయి.

“చెట్లలో పుట్టల్లో పచ్చిక బయళ్ళలో గాలిమీద సాగుతూ తేలిపోయే నా పాట రాతి గోడలకేసి తలబాదుకోలేదు. నువ్వు నన్నాపకు” అన్నాడు మురళి ఊదే పాపడు.

“పాపడా, పాపడా, మురళి ఊదే పాపడా నువ్వు మళ్ళీ ఎప్పుడొస్తావు?” కన్నీళ్ళతో అడిగిందా అమ్మాయి.

“చెట్లూ చేమలతో ఈ నేలంతా మురిసిపోవాలి. ఆకాశంలో సాగిపోయే మబ్బులు కిందికి దిగిరావాలి. వానజల్లుతో ఈ నేల తడిసి పునీతం కావాలి. అప్పుడే మళ్ళీ వస్తాను. నా పాట నీకు వినిపిస్తాను.” అన్నాడు మురళి ఊదే పాపడు.

“పాపడా పాపడా నన్ను మాత్రం మరచిపోకు” చెయ్యి ఊపుతూ అందా అమ్మాయి.

నేలమీద చెట్లూ పుట్టలు అన్నీ తుడిచిపెట్టుకు పోయాయి. ఏ వైపు చూసినా రాతిగోడలు వెలిశాయి. ఊళ్ళేలే నాన్నగారికి డబ్బులు చాలా వచ్చాయి. అమ్మాయికి వంటినిండా బంగారు నగలు తెచ్చాయి.

అమ్మాయి మాత్రం వాటిని తొడగలేదు. దూరంగా నగలు విసిరేసింది.

రోజూ ఆమె ఇంటి మేడమీద పడుకుని ఆకాశం వంక విప్పారిన కళ్ళతో చూస్తుంది. ఒక్క మబ్బు తునకైనా లేదు. ఒక్క వానచినుకైనా రాదు.

వానాకాలం వెళ్ళింది. మళ్ళీ వానాకాలం వచ్చింది. ఆ వానాకాలం వెళ్ళింది. ఇంకో వానాకాలం వచ్చింది. వానలు మాత్రం రాలేదు. మురళి ఊదే పాపడి జాడ లేదు.

ఒకరోజు ఊళ్ళేలే నాన్నగారు కూతురికి ఇష్టమని ఒక పిల్లనగ్రోవి పట్టుకొచ్చారు.

అది చూస్తూనే ఆ అమ్మాయి “వచ్చాడా?” అంటూ ఆత్రంగా గుమ్మంవైపు పరుగెత్తింది.

ఊళ్ళేలే నాన్నగారు ఆమెను పట్టుకున్నారు.

“ఎక్కడికలా పరిగెడతావ్? పరిగెడితే పడిపోతావ్. ఇదిగో పిల్లనగ్రోవి. ఇది చూసైనా దిగులు మానుకో. పారేసిన నగలు తీసి వంటి నిండా పెట్టుకో.” అన్నారు.

ఆ అమ్మాయి ఆ రోజు పిల్లనగ్రోవిని దగ్గర పెట్టుకు పడుకుంది. మబ్బు తునక కోసం ఆకాశం కేసి చూసింది. చిత్రంగా ఆకాశం ఆమె కళ్ళముందు ఒక్కసారిగా తెరుచుకుంది. ఎక్కడో తారల దారుల వెంట ఆకాశానికెంతో అవతల ఒక సుందరవనం ఆమె కళ్ళకు కనిపించింది.

ఆ నందనవనం నిండా ఎన్నో చెట్లు, ఎన్నో పూలు, ఎన్నో పక్షులు, మురళి ఊదే పాపడు ఒక చెట్టు కొమ్మమీద కూర్చుని మురళి ఊదుతున్నాడు. చుట్టూ కొన్ని వందల వేల ఆవులు పాటకు తలూపుతూ పచ్చిక మేస్తున్నాయి.

అది చూస్తూనే “పాపడా, మురళి ఊదే పాపడా” అని అమ్మాయి కేక వేసింది.

మురళి ఊదే పాపడు పాట ఆపి అమ్మాయి వంక చూశాడు. అతని పెదవుల మీద ఎంతో అందమైన చిరునవ్వు లాస్యం చేస్తోంది. దివ్య తేజస్సుతో అతను వెలిగిపోతున్నాడు. “పాపడా, పాపడా, మురళి ఊదే పాపడా నువ్వక్కడ ఆకాశంలో ఏం చేస్తున్నావు” అని అడిగిందా అమ్మాయి.

“ఇది ఆకాశం కాదు. ఆకాశం కంటే ఇంకా ఎంతో దూరం. ఇక్కడ రాతిమేడలు లేవు. ఎటుచూసినా చెట్లు. ఎటు చూసినా పచ్చికబయళ్ళు. ఇక్కడ మబ్బులు అలగవు. రోజూ అమృతం కురుస్తూ ఉంటుంది. ఇదొక అద్భుతమైన చోటు” అన్నాడు మురళి ఊదే పాపడు.

“పాపడా, పాపడా, మురళి ఊదే పాపడా, అక్కడికి నువ్వెలా వెళ్ళావు?” అని అడిగిందా అమ్మాయి.

“రాతిగుండెల మనుషుల మధ్య ఎన్నో దేశాలు తిరిగాను. ఎటు చూసినా రాతిగోడలు లేవడం చూశాను. ఎవరూ కూల్చలేని గొప్ప గొప్ప రాతిగోడలు. మనుషులకూ మనుషులకూ మధ్య రాతి గోడలు. కొట్టుకు చావడంలో కొందరు, డబ్బు సంపాయించడంలో కొందరు మునిగి తేలుతున్నారు. ప్రకృతిని ప్రేమించలేనివాళ్ల మధ్య నాకూ, నా మురళికీ చోటు లేదు. అందుకే ఇక్కడికి వచ్చేశాను. ఇదే నా చోటు. ఇంకెప్పుడూ నేను మళ్ళీ అక్కడికి రాను. కలకాలం ఇక్కడే మురళి పాట పాడుకుంటాను” అంటూ మురళి ఊదే పాపడు మళ్ళీ పిల్లనగ్రోవి అందుకున్నాడు.

ఆ మధురమైన సంగీతానికి మళ్ళీ ఆవులు తలూప నారంభించాయి. మళ్ళీ పిట్టలు గంతులేస్తూ ఎగర నారంభించాయి. మబ్బులు అమృతం కురిపిస్తున్నాయి.

“పాపడా పాపడా నేనూ అక్కడికి వస్తాను” కేకేసిందా అమ్మాయి.

సరిగ్గా అదే సమయంలో ఆకాశం మళ్ళీ మూసుకుపోయింది. పాట మళ్ళీ ఆగిపోయింది.

“పాపడా” అని అరుస్తూ ఆ అమ్మాయి చేతులు చాచి ముందుకు పరుగెత్తింది.

ఆ మర్నాడు ఊళ్ళేలే నాన్నగారు చూసేసరికి ఆ అమ్మాయి రాతిగోడల మధ్య నిర్జీవంగా పడుంది.

ఆమె విసిరేసిన బంగారు నగలు వెలవెలబోయి చూస్తున్నాయి.

ఊళ్ళేలే నాన్నగారు నేల మీద కూలబడ్డారు. ఆ అమ్మాయిని సమాధి చేసిన చోటనే చిత్రంగా ఒక అందమైన చెట్టు మొలిచింది. వానకారు అవసరం లేని చెట్టు. అమృతంతో పెరిగే చెట్టు.

భూమండలం మీద మిగిలిన ఒకే ఒక చెట్టు.

ఆ చెట్టు నీడలో విశ్రమించడానికి ఎక్కడెక్కడి నుంచో జనం వస్తూంటారు.

అలా విశ్రమించిన వారికి రహస్యంగా ఒక పిల్లనగ్రోవి పాట వినిపిస్తుందని చెబుతారు.

———————–

దాదా హయత్ ప్రసిద్ధ తెలుగు కథారచయిత, అనువాదకుడు, సమీక్షకుడు మరియు కవి. 1960 అక్టోబరు 10 న కడప జిల్లా ప్రొద్దుటూరులో జన్మించిన దాదాహయత్ విద్యాభ్యాసం ఆంధ్రప్రదేశ్ లోని మూడు ప్రాంతాల్లో సాగింది. ప్రస్తుతం ఆయన ప్రొద్దుటూరులోనే న్యాయవాదిగా పనిచేస్తున్నాడు. “మొదట్లో రాయించింది రచనా కుతూహలం – ఇప్పుడు రాయిస్తున్నది మనిషి జీవితం” అనే దాదా హయత్ 1983లో ‘అహింస’ కథతో రచనావ్యాసంగం ప్రారంభించాడు. తొలి కథతోనే మంచి రచయితగా ప్రసిద్ధి పొందాడు. ఆ కథ ఇతరభాషల్లోకి కూడా అనువాదమైంది. సున్నితమైన భావవ్యక్తీకరణతో జీవితానుభవాలను కథలుగా మలచడంలో హయత్ సిద్ధహస్తుడు. ఇప్పటిదాకా 60 కథలు, 10 కవితలు, అనేక పుస్తక సమీక్షలు రాశాడు. 20కి పైగా కథలను అనువదించాడు. ఈయన రాసిన చాలా కథలు తెలుగులో వచ్చిన ప్రసిద్ధ కథాసంకలనాల్లో చోటుచేసుకున్నాయి, విమర్శకుల ప్రశంసలు అందుకున్నాయి. అహింస, మసీదు పావురం, ఎల్లువ, ఏటిగట్టు చేపలు, సెగమంటలు వాటిలో కొన్ని. మురళి ఊదే పాపడు కథను పొద్దులో ప్రచురించడానికి అనుమతించిన రచయితకు కృతజ్ఞతలు తెలుపుతూ ఈ కథను అందిస్తున్నాం.