రెండవ దృశ్యము
(దక్ష వాటిక)
(దక్షుడు ఒంటరిగా ఒక శిలాఫలకం మీద కూర్చొని ఉంటాడు.)
దక్షుడు: “ఓం నమో నారాయణాయ! ఓం నమో నారాయణాయ!! ఓం నమో నారాయణాయ!!! (అని జపిస్తూ ఉంటాడు)
(తెర లోంచి కూడా ” ఓం నమో నారాయణాయ ” అని వినిపిస్తుంది.)
(దక్షు డా ప్రతిధ్వని విని, నామజపాన్ని ఆపి చూస్తాడు)
(ప్రవేశం :: నారదుడు, నారాయణ మంత్రం పఠిస్తూ)
నారదుడు: దక్ష ప్రజాపతీ! బ్రహ్మ మానస పుత్రుడైన ఈ నారదుడు, ఉపబ్రహ్మవు, పితృతుల్యులైన మీకు నమస్కరిస్తున్నాడు.
దక్షుడు: దీర్ఘాయురస్తు! నారదా! ఎచటి నుండి నీ రాక?
నారదుడు: బాబాయి! నా రాక మాటకేం గాని, మీ పోకడలు మాత్రం విచిత్రంగా ఉన్నాయి. ఇలా ఒంటరిగా ఆరుబయట కూర్చొని, నారాయణ స్మరణ చేయాల్సిన అవసరం మీ కేమొచ్చింది?
దక్షుడు: సంసార జంజాటం లేని బ్రహ్మచారివి. సంతానం తెచ్చిపెట్టే సమస్యలు నీ కేమి అర్థమవుతాయి.
నారదుడు: మీ సంతానం నాకు సోదర తుల్యులు కారా బాబాయి! అయినా నారాయణ స్మరణతో సమస్యా పరిష్కారం అయిపోతే, ఏడేడు లోకాల జీవుల సమస్యలన్నీ భూతాకారం దాల్చి, అతనిని చుట్టుముట్టి ఉండేవి. అందుకే అతనొక యుక్తి పన్నాడు తెలుసా?
దక్షుడు: ఏమిటది నారదా!?
నారదుడు: సమస్యలు, కోరికలు, సర్వమూ త్యజించి తనని ధ్యానించిన వారికే ముక్తి నిస్తానన్నాడు.
దక్షుడు: అన్నిటినీ త్యజించిన వాడు, తనకి తానే జీవన్ముక్తుడవుతాడు. ఇక నారాయణుడు చేసేదేముంది?
నారదుడు: అదే బాబాయి బ్రహ్మ రహస్యం! ఉపబ్రహ్మవైన నీకు మాత్రం తెలియదా ఏమి?
దక్షుడు: అయితే నారదా! సమస్యా పరిష్కారానికి నారాయణ నామస్మరణ అవసరం లేదంటావు.
నారదుడు: హరి హరీ! నేనలా ఎప్పుడన్నాను? అన్నిటికీ నారాయణ స్మరణ అవసరం లేదన్నాను.
దక్షుడు: నారదా! నువ్వు మాటలతో చిక్కుముళ్లు వేస్తున్నావు. ఒక దానికొకటి పొందు కుదరడం లేదు.
నారదుడు: స్థితి కారకుడైన నారాయణుడు, జగద్రక్షణ కొరకు తన లీలావిలాసంతో మూడు కోట్ల దేవతా సమూహాన్ని సృష్టించి వారివారి అర్హతల మేరకు శక్తి సామర్థ్యాలను ఇచ్చాడు. చిన్నచిన్న సమస్యలు చిల్లర దేవుళ్లతోనే తీరిపోయేటప్పుడు నారాయణుని బాధ పెట్టడం ఎందుకు? ఇంతకీ మీ సమస్య ఏమిటి బాబాయి? నాతో చెప్పకూడనిదా?
దక్షుడు: లేదు నారదా! నీతో చెప్పుకోవలసినదే!
నారదుడు: అయితే సావధాన చిత్తుడనై వింటాను.
దక్షుడు: నారదా! నాకు నక్షత్ర యోనిలో జన్మించిన కుమార్తెలలో రోహిణిని దక్క, తక్కినవారి నందరినీ చంద్రుడు పరిత్యజించాడు.
నారదుడు: ‘జామాతా దశమ గ్రహః’ అన్నది ఆర్యోక్తి! నీ జామాత నవగ్రహాలలోనే ఒకడు కావడం నీ దురదృష్టం! !
దక్షుడు: నిజమే నారదా! వారి కాపురం నిలబెట్టడానికి నా శాయశక్తులా, రోహిణీ చంద్రులకు నచ్చజెప్పాను.
నారదుడు: రూప యవ్వన మదగర్వంతో వారు మీ మాటలను పట్టించుకోలేదు, అంతేనా?
దక్షుడు: అక్కడితో తీరిపోలేదు నారదా! నేను ఆవేశంలో రోహిణిపై చేయి చేసుకొన్నాను.
నారదుడు: అందుకు చంద్రుడు అలిగి మిమ్ములను అవమానించాడు..
దక్షుడు: నారదా! నీకీ విషయం ముందే తెలుసన్న మాట!
నారదుడు: ఎందుకు తెలియదు బాబాయ్! ఆకాశ లోకం కోడై కూస్తూంటే! మీ శాప ప్రభావం చేత మృతప్రాయుడైన చంద్రుణ్ణి, శివుడు ఆదుకొన్నాడు. చంద్రుని కళాకాంతులు దినదిన వృద్ధిక్షయములు కాగలవని మీ శాపాన్ని మలుపు తిప్పాడు. అయినా.. ‘కడుపు చించుకొంటే కాళ్ల మీద పడుతుందన్నట్లు’, మీరు చేసిన పని ఏం బాగుంది బాబాయ్! కూతుర్ని ఏలుకోలేదని అల్లుని జవసత్వాల్ని హరిస్తే నష్ట పోయేది ఎవరు?
దక్షుడు: నిజమే నారదా! ఆ విషయంగానే ఇంట్లో గృహకలహం జరిగింది. భార్యా బిడ్డలందరూ నా పైన అలిగి గృహత్యాగం చేసారు.
నారదుడు: ఎక్కడికి వెళ్లారు బాబాయ్! శివ సన్నిధికేనా?
దక్షుడు: అవును.
నారదుడు: పిన్ని ఈ విషయంలో పొరపాటు చేసింది బాబాయ్! రోహిణీ చంద్రులు శివ ప్రీతిపాత్రులు. అతడిందులో జోక్యం చేసుకొంటాడని అనుకోను. అంతే కాదు బాబాయి, జరిగినదంతా సపత్నుల మాత్సర్యం వల్లనే జరిగిందని, రోహిణి చంద్రుణ్ణి మరీ కట్టుదిట్టం చేసేసింది! చంద్రుడామె నక్షత్ర మండలాన్ని తన వెనువెంటనే తిప్పుకొంటున్నాడు. ఇది వరకటి సంగతేమో గాని, ఇప్పుడు మాత్రం అతడు ‘చుక్కల్ని’ పూర్తిగా పరిత్యజించాడు.
దక్షుడు: నారదా! (నారదును చేతుల్ని పట్టుకొని) ఆ చిక్కుల పాలైన చుక్కలు నీకు పరాయివారు కారు. వారిని పతిదరి చేర్చే మార్గాన్ని చూపించు.
నారదుడు: చాల కష్టమైన భాద్యతని నెత్తిన పెట్టావు. అయినా ఆలోచించి చూద్దాం.
(నారదుడు మహతీ ఝంకారం చేస్తూ పచార్లు చేస్తాఢు. దక్షుడు వెనువెనుకనే తిరుగుతూ ఉంటాడు)
(అదే సమయానికి రంగస్థలం పైన లైట్లు ఆరిపోతాయి. వెనుకనున్న నీలిరంగు తెరపై గెలాక్సీ ప్రొజెక్టు చేయబడుతుంది. అంటే నక్షత్ర కాంతల ఆగమనాన్ని సింబాలిక్ గా చూపించాలి అన్న మాట)
(గెలాక్సీ తెర మీద తిరుగుతూ ఉండగా)
నక్షత్రాలు: (తెరలోంచి) నారద మునీంద్రా! శరణు శరణు!! శివానుగ్రహానికి కూడ నోచుకోని మీ చెల్లెళ్ళని మీరే ఆదుకోవాలి.
దక్షుడు: ఏమి యీ వైపరీత్యము! శివుడు కూడ మీపై జాలి దలుపలేదా? (అంటూ ఆసనంపై కూలబడతాడు)
నక్షత్రాలు: లేదు తండ్రీ! రోహిణి, శివుని ముద్దుల మరదలట! మేము శివసన్నిధికి వెళ్తున్నామని తెలిసి, అది ముందే అక్కడికి చేరుకొని, ‘సతీ శివుల’ ఎదుట మా మాటకు చోటు లేకుండా చేసింది.
నారదుడు: హరిహరీ! రోహిణి ఎంతకు తెగించింది.
నక్షత్రాలు: నారద మహర్షీ! చక్కని చుక్కలమైన మా వైపు నాథుడు చూడనైన నిచ్చగింప కున్నాడు. మా రోదనం ఆకాశ రోదనమయింది. అన్నవైన నీ వైనా మమ్ములను కరుణించు.మార్గాంతరం చూపెట్టు.
గీ||
ఒక్క మారైన మముఁ జూడ నొప్పుకొనడు
చిక్కినాడు రోహిణికదె రిక్క రేడు
మమ్ము కరుణించి నారద మార్గమొండు
చూపుమా యన్న మా గోడు మాపు వేగ!
నారదుడు: తారామణులారా! రోహిణీ చంద్రులను విడదీసినట్లయితే, మీరు మీ నాథుని మీ వైపు తిప్పుకోగలరా?
నక్షత్రాలు: రోహిణి, నాథుని చెంత లేనప్పుడు అంతయు మా కనుకూలమే మునీంద్రా!
నారదుడు: సరియే తారామణులారా! మీరు మీమీ నెలవులకు పొండు. అనుకూలమైన మార్గము స్ఫురించినప్పుడు తెలియ జేసెదను లెండు.
నక్షత్రాలు: అనుగ్రహించంఢి నారద మహర్షీ! మీ రాకకై ఎదురు చూస్తూ ఉంటాము.
(గెలాక్సీ ఆఫ్ అవుతుంది, తిరిగి రంగ స్థలం పైన లైట్లు.)
(నారద మహర్షి తిరిగి మునపటిలాగే మహతీ ఝంకారం చేస్తూ తిరుగుతూ ఆలోచిస్తూ ఉంటాడు)
దక్షుడు: నారదా! శివుడు రోహిణి పక్షమయినప్పుడు తక్కిన చుక్కల రక్షణ వహించువాడు..
నారదుడు: శివుని కన్న అధికుడు గాని, అతనితో సమానుడు గాని కావలె!
దక్షుడు: అందుకే నేను నారాయణ నామస్మరణ చేయ సమకట్టాను.
నారదుడు: నారాయణుడు చంద్రునికి బావ కాదా బాబాయ్!
దక్షుడు: నిజమే నారదా! నాకు స్ఫురించనే లేదా విషయము! అయిన నిపుడు మార్గాంతరము?
నారదుడు: రోహిణీ చంద్రుల వియోగము!
దక్షుడు: అదెట్లు సాధ్యము నారదా? ఎవరు చేయగలరా పనిని?
నారదుడు: బాబాయ్! రోహిణీ చంద్రుల వలెనే ‘సతీ శివుల’ జంట కూడ విడదీయరానిదే కదా? వారి దాంపత్యము పరస్పర అనురాగ పూరితము, ఆదర్శవంతము అవునా?
దక్షుడు: అవును.
నారదుడు: అటువంటి జంటను ఏడున్నర సంవత్సరముల పాటు, వియోగ బాధకు గురి చేసినదెవరో తెలుసా?
దక్షుడు: సతీ శివులకు వియోగమా? అదెప్పుడు సంభవించెను నారదా? ఎవరా పని చేసిన ప్రతిభావంతులు?
నారదుడు: దేవ, దానవ, యక్ష, కిన్నెర, కింపురుష, మానవ, తిర్యగ్ వర్గాల యందు ఏ జీవినైనను ఏడున్నర సంవత్సరముల పాటు, ఇక్కట్ల పాలు చేయగల వారెవరున్నారు ప్రజాపతీ!? అతడు ఛాయా సూర్యుల పుత్రుడు-
దక్షుడు: యముడా?
నారదుడు: కాదు, యమాగ్రజుడైన “శనీశ్వరుడు”. అత డొకపరి శివుడు వద్దకు వెడలి, “సదాశివా! నీ వంతు ఏలిన నాటి శని పీడ ప్రారంభము కానున్నది, ఏమి చేయమందువు?” అని ప్రశ్నించాడట!
దక్షుడు: శివుడు ఏమన్నాడు?
నారదుడు: నీవు నన్నేమి చేయగలవని పంతగించి సతితో కలిసి, ఆలోచించి, సూక్ష్మాతి సూక్ష్మ మైన కారణ శరీరముతో, ‘హిమవంతుని’ నడిబొడ్ఢున నున్న చిన్న ఛిధ్రములో ఏడున్నర ఏళ్ల పాటు సమాధిగ్రస్తు డైనాడట!
దక్షుడు: ఆ పిమ్మట?
నారదుడు: ఏమున్నది! తరువాత శనిని పిలిపించి నన్నేమి చేయగలిగితివని ప్రశ్నించినాడట?
దక్షుడు: అర్థమయినది నారదా! సతీ శివుల వియోగమే వారి పాలిట శనిపీడ అయినది. శనైశ్వరుడు ఆ విషయమే శివునకు చెప్పెను కాబోలు!
నారదుడు: అవును బాబాయ్! శివునికి సతీ వియోగము చేసిన వాడు, రోహిణికి పతీ వియోగము కల్పింప లేడంటావా?
దక్షుడు: భళిరే నారదా! బహు చక్కని ఆలోచన! శని ఏడేడు పద్నాలుగు లోకములందు ఎవరి చేతనైనను అపరాజితుడు! సర్వులను నొప్పింపు వాడే గాని, శర్వునిచే నైనను నొప్పింప బడని వాడు.
నారదుడు: అతడంత ప్రతిభావంతుడు ఎట్లయినాడు బాబాయ్?
దక్షుడు: అది పరమేష్థి అతని కిచ్చిన వరము! జీవులను ఐహిక బాధలకు గురిచేసి, వారి అహంకార చిత్త వృత్తిని నశింపజేసి, ఆముష్మిక పథము వైపు నడిపించుటయే శని కర్తవ్యము! శని బాధ పడలేక, అతనిని నిందించు వారి బలము శనినే చేరుట వలన, అతడు క్షణక్షణ ప్రవర్థమానమైన అశేష బలవంతుడు! నారదా! శనిదేవుడు ఇప్పుడు కృత్తికాంతమునందు కదా సంచరించు చున్నాడు?
నారదుడు: అవును బాబాయ్! రోహిణి కక్ష్యలో ప్రవేశించుటకు ఎంతో సమయము లేదు.
దక్షుడు: సత్వరముగా, రోహిణీ శకట భేదనము చేయుమని అతనిని వేడుకొనేదను గాక! నారదా! నీవు చేసిన సహాయము వెలకట్ట లేనిది! ఇక సెలవా మరి. (వెళ్లి పోతాడు)
—————-
very interesting what next?
ఎవరికైనా దేన్ని గురించయినా రాసే హక్కు ఉంటుంది. అయితే నేటి సమాజంలో ఇన్ని సమస్యలూ, సంఘటనలూ కనబడుతూ ఉంటే నాటకానికి ఇంతకన్నా ఉచితమైన ఇతివృత్తం రచయిత ఎన్నుకోకపోవడం ఆశ్చర్యమే.
నాటకం బాగుంది.
శ్రీ రోహిణీ ప్రసాద్ గారూ ! మీరు బహుముఖ ప్రతిభావంతులు. మీ నోట ఏ మాట వెలువడినా, దాంట్లో వివేకము, దిశానిర్దేశము ఉంటాయని నమ్మే అభిమానిని నేను. కష్టాలు, కడగండ్లు శని దేవుని వల్లనే అనే , ప్రగఢమైన నమ్మకం ప్రజా బహుళ్యంలో ఉంది !
దాని నిదానానికి సూచించే పరిష్కారమే ఈ నాటక సారాంశం ! ఆ విధంగా దీనికి సామాజిక ప్రయోజనం ఉంది. నా రచనలొ సామాజిక స్ప్రుహ లేదనీ, ఫస లేదనీ మీరు భావించడం దురద్రుష్టం ! కాని పస లేని రచనని, ’పొద్దు’ ఎలా ప్రచురిస్తుందనుకొన్నారు ? నిదానించి, నాటకాన్ని పూర్తిగ చదవండి, ఆ తరువాత మీరు అను ( ఆ ) గ్రహం , ఏదైనా నాకు సమ్మతమే !
* ‘నా రచనలొ సామాజిక స్ప్రుహ లేదనీ, ఫస లేదనీ మీరు భావించడం దురద్రుష్టం ! ‘
శ్రీధర్గారూ, నేను అనని మాటలను మీరు ఊహించుకోవడం నా దురదృష్టమేమో!
* ‘కష్టాలు, కడగండ్లు శని దేవుని వల్లనే అనే , ప్రగఢమైన నమ్మకం ప్రజా బహుళ్యంలో’ ఉంటే దాన్ని ఖండించే ప్రయత్నం చెయ్యాలని నేననుకుంటాను. అందరిదీ నా వైఖరి కాకపోవచ్చునని నాకు తెలుసు.
* ‘ఆగ్రహం, అనుగ్రహం’ వగైరాల ప్రస్తావన చూసి నేనేదో దూర్వాసమహర్షిని అనుకుంటారేమో. నేనుకూడా మామూలు పాఠకుణ్ణే.