తప్పుల్లేకుండా పూరించినవారు:
బి. కామేశ్వరరావు, స్వాతికుమారి.
అసంపూర్తిగా:
శ్రీరామ్.
ప్రయత్నించినవారందరికీ అభినందనలు!!
1నా | 2గా | 3నం | ది | 4ని | 5పా | 6పాం | 7చ | 8జ | న్యం | ||
9రా | నం | ది | 10రా | బం | దు | 11కా | డి | ||||
చా | 12కం | 13ద | డం | 14క | 15ల | 16వ | రం | 17క | |||
లు | 18త | డ | బ | 19డి | 20క | డి | 21వి | ను | |||
22రా | పో | 23రం | గ | 24ప | తి | 25పా | క | ము | |||
26సా | కే | త | 27మే | 28అం | గి | 29అ | ప | ర్ణ | |||
వే | 30రా | కా | 31సి | డి | న్యో | 32ర | |||||
33రి | 34వా | జు | 35రా | 36ధ | 37స | న్యా | 38సీ | వి | |||
ర | 39పే | 40ను | 41డి | 42శ్ర | మ | 43ణ | క | ||||
44ఋ | ణా | నం | ద | 45ర్మా | బ | య | 46అ | ల | |||
వ | 47రా | జ | సం | 48వా | దో | డు | గు | ||||
49వి | తం | డా | లు | 50సం | తో | షం | 51దొ | డ్డ |
1. శంకరాభరణానికి శివుడి వాహనాన్ని జోడిస్తే నిజంగా సరాగమే (నాగానందిని) : నాగానందిని కర్ణాట సంగీతంలో ఒక రాగం పేరు.
6. అందమైన అమ్మాయి మెడలా ఉండాలా – మరైతే ఐదులోంచి పుట్టించు మురారీ? (పాంచజన్యం): అందమైన అమ్మాయి మెడని శంఖంతో పోలుస్తారు కవులు.
9. రోజును రమ్మంటే వీపు చూపింది (రానంది)
10. శ్మశానంలో చక్కర్లు కొట్టేవానితో ఉంటేగింటే శివుడి కుండాలి గాని అనుబంధం మధ్యలో రాముడికేంటి? (రాబందు)
11ఇదెత్తుకొచ్చిన గడుసుపిల్లడు – కనబడితే నాకొళ్ళు తెలవదు అని నాయిక పరవశం (కాడి): దసరాబుల్లోడులో కాడెత్తుకొచ్చాడు గడుసుపిల్లడు అని పాటుందికదా?
12. దండకం కమలడం పద్యంతో మొదలు (కందడం) కమలడం = కందడం. కందం ఒక పద్యం.
14. నిద్రలో లభించిన పెన్నిధి, పోయిందనా అంత కంగారు? (కలవరం = కల+వరం)
18. బుడుతడు నడువగ అడుగులు పడెనిలా… (తడబడి)
20. ఉత్తరాదివాళ్ళ మజ్జిగపులుసు (కడి)
21. ఆకాశం చెప్పేది ఆలకించు (విను) విను అంటే ఆకాశం. ఆలకించు = విను
22. తికమకపడకుండా పోయిరా (రాపో) తికమక: anagram indicator. పోయిరా = రాపో.
23. మొఖానికి ‘రంగు’లేసుకొని మరీ నాటకాలాడే మొగుడికి ముద్దుపేరు ఏంపెడతారు? (రంగపతి)
24. క భాషలో తలతెగిన పాము తినదగినదే (పాకము) క భాషలో పాము: కపాకము. ‘తల’ తెగితే పాకము.
26. అయోధ్యే! (సాకేతమే) అయోధ్యనే సాకేతపురి అంటారు. ఇంకోలా చెప్పాలంటే సాకేతపురి జయించరానిది కాబట్టే దానికి అయోధ్య అని పేరు వచ్చింది.
28. చొక్కా పొట్టిదైపోయింది (అంగి) అంగరఖా/అంగీ = చొక్కా. పొట్టిదైపోతే అంగి.
29. ఎండుటాకులు మాత్రమే తిన్నదీ అన్నపూర్ణ (అపర్ణ ) : శివుడిని భర్తగా పొందడానికి తప్పస్సు చేసిన సమయంలో పార్వతి ఎండుటాకులు మాత్రమే తిన్నదట. అందుకే ఆవిడకి అపర్ణ అనే పేరు వచ్చింది.
30. పున్నమి చంద్రుడితో రాక్షసి (రాకాసి) రాకా = పున్నమి చంద్రుడు
33. బిర్లా వారి కంపెనీ సరిచేస్తే మామూలైపోదా? ( రివాజు) బిర్లా వారి కంపెనీల్లో ఒకటి జువారి. సరిచేస్తే రివాజు = మామూలు
35. శ్రీకృష్ణుడి ప్రేమధారలో తడిసి తరించింది (రాధ)
37. సీసన్యాయం సరిగా లేదు. ఆశ్రమవాసిని పిలవండి (సన్యాసీ) సీసన్యాయం లోని మొదటి మూడక్షరాలకు ఇది anagram. ‘సరిగాలేదు’ అనేదొక anagram indicator.
40. శ్రద్ధగ వినుడీ మాట (నుడి) నుడి = మాట
42. బౌద్ధ భిక్షువు పాపం ఎంత కష్టపడ్డా కణమైనా రాలలేదు గాబోలు (శ్రమణక) :శ్రమణకుడంటే బౌద్ధ భిక్షువు.
44. ఈ ‘రమణీ‘య లహరిలో పడితే మునగడమే తప్ప తేలడముండదు (ఋణానంద) : ఋణానంద లహరి ముళ్ళపూడి సాహిత్య సర్వస్వంలో వచ్చిన ఒక సంపుటి. అది చదవడం మొదలుపెడితే ఆపలేమని, అప్పుల్లో పడితే కోలుకోలేమని శ్లేష.
45. రంగమెళ్ళడం కాదు, తిరిగిరావడం (ర్మాబ) బర్మా రాజధాని రంగూన్ ను గతంలో ’రంగం’ అని కూడా అనేవాళ్ళు
46. అక్కడ నొక్కి పలికినా అర్థం మారదు (2) (అల) “అల వైకుంఠపురంబులో” అన్నా, “అదివో అల్లదివో” అన్నా అర్థం ’అక్కడ’ అనే కదా?:
47ఏలినవారి దర్పం (3) రాజసం
48. చేతసాయం కుదరకపోతే, మాటసాయనికైనా నిలవరూ? (వాదోడు) (చేదోడు-వాదోడు అంటారు – చేదోడు అంటే చేత సాయం, వాదోడు అంటే మాట సాయం)
49. వాదాలకు దారితీసే వికటించిన గుంపులు(4) (వితండాలు)
50. మనోవ్యాధికి సగం మందు? (సంతోషం) : సంతోషం సగం బలం.
51. పెద్దమ్మ.. దొడ్డ
నిలువు:
1. నారాయణా వేసిన బాణాలు చాలు (నారాచాలు) – నారాచాలంటే బాణాలు.
2. ప్రియురాలితో రాజీపడ్డ జగదేకవీరుడు ప్రేయసినుంచి కోరిందేమిటో? ( గానం) : జగదేకవీరుని కథ సినిమాలో “అయినేదేమో అయినది ప్రియ, గానమేదే ప్రేయసీ” అనే పాట ఆధారంగా.
3. అంత ఎద్దు పావురంతో కలసి సింహాసనమెక్కితే కొండవీటిలో పూజలందుకొన్న కత్తికటారి (4,4) (నందికంత పోతరాజు) – నందికంత పోతరాజు అనేది కొండవీటి రెడ్డిరాజుల ఇలవేల్పు అయిన ఒక కత్తి. దీనిని స్వర్వజ్ఞ సింగభూపాలుడు, యుద్ధంలో కొండవీటి రాజులనోడించి పట్టుకుపోతే, అతనిని మెప్పించి శ్రీనాధుడు కొండవీటికి తిరిగి తెచ్చాడట.
4. స్త్రీలింగం ఆకాశాన్నంటి భేషజాన్ని వదిలేసింది (నిరాడంబరం): అంబరం = ఆకాశం, స్త్రీలింగం (ఆడ) ఆకాశాన్నంటితే – అంటే అంబరంతో కలిస్తే ఆడంబరం, బేషజాన్ని వదిలేస్తే – నిరాడంబరం.
5. రాజముద్రికకు సైతం ఏనాడూ లేని గౌరవం దీనికి దక్కింది – మరదే చెప్పుకో చూదాం (పాదుక) – మొదట భరతుడి నెత్తినెక్కి, పిదప అయోధ్యనేలింది కదా? చెప్పుకో అనే పదంలో చెప్పుకి పర్యాయపదమని సూచించటం జరిగింది.
7. ఈ కారం పడకపోతే వ్యాసుడు శ్లోకం చెప్పలేడని కాళిదాసు వ్యంగ్యోక్తి – సంస్కృతంలో కంజంక్షన్ (చకారం ) : కాళిదాసు సినిమా చూసినవారందరికీ ఈ కథ తెలిసిందే.
8. ముదిరితే గాలివాన (జడి)
13. సరళంగా ఉండేవి వణుకు పుట్టిస్తాయా? (దడ) ద, డ రెండూ సరళాలే
15. చెదిరిన నుదుటిబొట్టు(లతిక)
16. దిక్కు తెలియని వేగం (వడి) (భౌతికశాస్త్ర నిర్వచనాల ప్రకారం)
17. కొండదారిలో కాకైనా కదలని రోజు (కనుము) : కనుమునాడు కాకైనా కదలదని సామెతుందికదా? కనుమ అంటే కొండదారి
19. దుకాణం కట్టేశాం. దొడ్డిదారిన ప్రయత్నించండి (డిగఅం)
21. చెవి తెగిన పాండవజ్ఞాతి? (వికర్ణ)
22. ఇందువదనకి ముందు చేరగల మరో విశేషణమే (రాకే)
24. ఢిల్లీలో ఇల్లద్దెకి కావాలంటే ముదుపుకోసం తలపాగా తాకట్టు పెట్టొచ్చు. (పగిడి – తలపాగా, ఇల్లద్దెకి తీసుకొనే ముందు కట్టే ముదుపుని కూడా పగిడీ అనంటారు)
25. పాపం చిన్నది (పాప)
26. దక్షిణాదివాళ్ళ జీవనది పేర్లో మొదటక్షరం నీవైతే? (కావేరి) (సా అంటే సంస్కృతంలో నీవు అని అర్ధం. కావేరిలో మొదటక్షరం సా అయితే, సావేరి) సావేరి
27. పంచపాషాణాల్లో తెనాలి రామలింగని పద్యం నిండా ఇదే కదా? (మేకా) : శ్రీనాథుడు రాసిన నాలుగు పద్యాలు, తెనాలి రామలింగడి మేకతోక పద్యము కలిపి పంచపాషాణాలంటారు.
29. ఒకరిమీద మరొకరు ఆధారపడి చిలకాగోరింకల్లా ఉంటే తప్పా? (అన్యోన్యాశ్రయ దోషం)
31. తనికెళ్ళ భరణికి పేరు తెచ్చింది (సిరా) తనికెళ్ళ భరణి దర్శకత్వంలో ఇటీవల వచ్చిన సిరా అనే లఘు చిత్రం అంతర్జాతీయ ప్రసిద్ధి పొందింది
32. సన్–డ్రీమ్–క్లాత్ (రవికల గుడ్డ)
34. వాతావరణం కంగితే కొంపలంటుకోవచ్చు (వారణావతం): వారణావతంలోనే కదా పాండవుల లక్క ఇల్లు దహనమైనది?
36. చలికాలంలోనైనా నెలరోజులు ఎక్కుపెట్టొచ్చు (ధనుర్మాసం)
38. దొరలొచ్చేది ఇక్కడనుంచే (సీమ)
39. పెద్దమ్మ బిడ్డ (పేదరాలు) –
41. పూర్వకాలంలో అయ్యవార్ల అరుగులమీద నడిచేది, ఇప్పుడు పెరటి దోవ పట్టింది (డిబ)
43. కింది నుంచి చదివినా పైనున్నదే…చిన్నబోయిన పాత కరెన్సీ (అణ): సాధారణంగా ’ణ’ను అణ అని పలుకుతాం. పాత కరెన్సీ అణా.
48. దొడ్డి దారా? (వాతో) వెనుక నుంచి ’తోవా’.
జూలై గడిలో సుమారు తొంభై శాతం చేతికందాయి. చాలామట్టుకు ఆధారాల్లో ఉన్న చమత్కారానికి ఇదివరకటి నెలల గళ్ళలాగానే ముసిముసిగా నవ్వుకున్నాను. ఉదా: 32 నిలువు, 23 అడ్డం.
నాచారాలు, ఋణానంద, అన్యోన్యాశ్రయదోషం, వాదోడు – ఇలాంటివి కొన్ని తట్టలేదు – బుర్ర మీతబడుతోందా ఎవిటి? :-))