2011 మార్చి 10న తెలుగువారి రాజధాని నడిబొడ్డున సాంస్కృతిక విధ్వంసం జరిగింది. జాతికి స్ఫూర్తిదాతలైన తెలుగువెలుగుల స్మృతి చిహ్నాలను ముష్కరులు ధ్వంసం చేసారు. ఈ సంఘటనపై కవి స్పందన, ఛందోబద్ధ పద్యాల్లో..
మ|| "చిరకాలంబుగఁ దెల్గుజాతికి బల | శ్రీదాతలై స్ఫూర్తివా
క్కరులై సత్పథ దర్శులౌచు ధ్రువ న | క్షత్రంబునుం బోని య
ప్పరమస్వచ్ఛమనీషులన్ స్మృతిపథం | బందుంచి యవ్వారలన్
స్థిరశశ్వద్విధి గౌరవింపఁగఁ బ్రతి | ష్ఠింతున్ గళాప్రాంగణిన్. ౧
ఉ|| జాతిమతాదిభేదముల | జాడఁ జరింపని వర్గభేదనా
తీత సమాజ భావనకు | దిక్కును జూపుచుఁ బావనత్వమున్
లోఁతుగ నింపుచుండె నెద | లోపల నీ యతిలోకమూర్తులీ
నీతి నెఱింగినప్పుడిది | నిల్చును యాత్రిక దర్శనీయమై. ౨
శా|| దివ్యత్వం బిడు నైతిహాసిక కళా | ధీమత్త్వ సంసేవనా
భవ్యప్రాంగణమౌ భవిష్యమున నీ | ప్రాంతంబు ; భూతార్థముల్
సవ్యాధ్వన్ మది గుర్తుసేయుచు విరా | జద్‌వర్తమానాళికిన్
నవ్యప్రేరణమిచ్చుచున్ భవితఁ దా | నర్చించు నీరాజనన్." ౪
చ|| అనియెను నందమూరి సద | నాబ్జుఁడు తారక రామరావు తద్
ఘన మహనీయ మూర్తులెడ | గౌరవ భక్త్యనురాగ పుణ్య భా
వనలు నిజాంతరంగమున | వందలు వేలుగ సందడింపుడు-
న్ననుఁగుఁ దెనుంగు భావి పురు | షాంతరముల్ మదిలో స్ఫురింపుడున్. ౫
మ|| కలకత్తా నగరంబునం గలరు బెం | గాలీల యారాధ్య మూ
ర్తులు ; మద్రాసు మెరీన బీచిఁ గల వ | ట్లున్ ద్రావిడాగ్రేసరా
త్ముల శిల్పంబులు ; లోకమం దఖిల జా | తుల్ తమ్ముఁ దామిట్టులే
తొలుతన్ మన్నన సేసికో మనకు నీ | దుర్భిక్షమేలా ? యనెన్. ౬
ఉ|| ఆ నటసార్వభౌముఁ డఖి | లాంధ్ర మహీతల శాసకుండు దే
శాన జనప్రశాస్తికిని | సంస్కృతి కేక ధురీణ నాయకుం
డూన విపక్షనాయకుల | యుగ్రవిమర్శలు క్రేణిసేసి హు
స్సేను సరస్సు నొడ్డున ర | చించెను ముప్పదిమూఁడు మూర్తులన్. ౭
ఉ|| నాడు తెలుంగునాఁ డతి ధ | నాప్తి నెఱుంగని పేదదేశ ; మే
బేడకుఁ గానికైనఁ గడు | భీషణయుద్ధము ఢిల్లితోడ ; నే
డేడును బద్దులందు మిగి | లించిన దుడ్డు త్రికోటిరూప్యముల్
వాడి రచింపఁజేసె జన | వంద్య కళాకృతు లమ్మహాత్ముఁడున్. ౮
సీ|| ఆద్యాంధ్రకవి నన్న | పార్యుండు కొలువయ్యెఁ
దిక్కన యజ్వయుఁ | దీర్చె గోష్ఠి
సత్ప్రబంధ పరమే | శ్వరుఁ డఖిలాగమ
విన్నాణి వచ్చె నె | ఱ్ఱన్న కూడ
దక్షిణాపథపతి | తానాంధ్ర శాతవా
హన చక్రవర్తియు | నరుగుదెంచెఁ
జాపకూటి మెయిని | సర్వసమత్వంబు
నుడివిన బ్రహ్మనా | యుఁడును వచ్చె
ఆ.వె|| భాగవతపుఁ గర్త | బమ్మెఱ పోతన్న
యలఁతిపదముల కవి | యన్నమయ్య
రణభయంకరి యగు | రాణి రుద్రమదేవి
చల్లని కవయిత్రి | మొల్లతల్లి. ౯
సీ|| శ్రీకృష్ణరాయలు | సింహగంభీరుఁడై
యొక్క పీఠమున ఱొ | మ్మొడ్డి నిలిచె
శ్రీరామ భక్తుఁడై | చివఱి రోజులు గడి
పిన తానిషా కూడఁ | బీఠమెక్కెఁ
దానిషాకును రామ | దర్శనదాతయౌ
రామదాసు నిలిచె | రమ్యసరణి
కూచిపూడీనృత్య | వాచస్పతి యయిన
సిద్ధేంద్రయోగి వేం | చేసె నచట
ఆ.వె|| ఆటవెలఁది పద్య | మాటాడుకొని పెక్కు
వేలు సెప్పినట్టి | వేమనయును
గాలవేదియగుచుఁ | గార్యముల్ దిద్దిన
పోతులూరి వీర | బొమ్మనయును. ౧౦
సీ|| కర్ణాట వాగ్గేయ | కారశిరోమణి
త్యాగయ్యకా రథ్య | స్థానమయ్యె
మువ్వగోపాల స |మ్మోహన పదములు
వ్రాసిన క్షేత్రయ్య | వాసమయ్యె
యవనికా రంగోభ | యాభినయనుఁడైన
బళ్ళారి రాఘవ | బసయు నయ్యె
దక్షిణదేశాన | సాక్షాత్తుగా రామ
మోహనరాయిగా | మొరయు యశము
తే|| లీను శ్రీ కందుకూరి వీ | రేశలింగ
మిచట నెల్లలోకములొక్క | యిల్లటంచుఁ
బలుకు గురజాడ అప్పరా | వార్యుతోడ
నిలిచి తా జగదభివంద | నీయుఁడయ్యె. ౧౧
సీ|| ఒగిఁ బాత్రికేయత | కొరవడి దిద్దిన
ముట్నూరి కృష్ణరా | వుండె నిచట
రఘుపతి వెంకట | రత్నము నాయుఁడు
ఠీవిఁ గూర్చుండె ని | త్తావునందె
గురుపీఠతుల్యుండు | గుఱ్ఱము జాషువా
పిల్లగాలుల హాయిఁ | బీల్చెనిచట
కావ్యవిమర్శన | కంఠీరవుండైన
రామలింగారెడ్డి | ధామమిదియె
తే|| ఱోయుచు మఱో ప్రపంచం మ | ఱో ప్రపంచ
మాశ్రయింతము పదుఁడన్న | శ్రీశ్రి యుండె
గౌతమీమండలప్రజ | కుదక కుంభ
ధుర్యుఁడగు సరార్థర్ కాట | నార్యు తోడ. ౧౨
తే|| సరవి నాంధ్రుల సాంఘిక | చరితఁ గూర్చి
ధన్యుఁడగు సురవరము ప్ర | తాపరెడ్డి
మూఁడు వన్నెల బావుటా | ముద్దులొలుకఁ
బట్టు పింగళి వెంకయ్య | ప్రతిమలుండె. ౧౩
తే|| కాననప్రజాకల్యాణ | కాముఁడగు న
రణ్యయోద్ధ సీతారామ | రాజుతోడ
త్రిపురనేని రామస్వామి | తీఱె దవున
రాజిలఁగను సర్వేపల్లి | రాధకృష్ణ. ౧౪
కం|| మహబూబాలీఖానును
మొహియుద్దీన్ కవివరుండు | ముచ్చటగా నా
బహిరావరణమున మసలు
బహుజనులను జూచి కనుల | భాషింతురొగిన్. ౧౫
కం|| భాగ్యనగరమునకును సౌ
భాగ్యనగరికిని వివాహ | బంధన వేళా
యోగ్య మధుపర్కమటు గల
భోగ్యమహాపథమునఁ బొలు | పొందెను బ్రతిమల్. ౧౬
కం|| స్వీయజ్ఞాన వివేచన
సాయంబున రామరావు | స్వాంతమునం దా
నాయత్తము సేసికొనియె
నేయే శిల్పములొ యడుగఁ | డెవ్వఱి నైనన్. ౧౭
కం|| "ఇవి కావలె, నివి వల"దని
యెవఱున్నానాడు చెప్ప | రే ; శిల్పములన్
బ్రవరాంశంబుగ నెవఱును
సవరింపరయిరటు లిఱు ద | శాబ్దుల దనుకన్. ౧౮
కం|| అది యొక తొలిపూనికయే,
తుదితీఱుపు కాదు ; ప్రభవ | తొలఁగ నటకళా
విదుఁడు పదంబును దొఱఁగెన్ ;
బదపడి కొనసాఁగదయ్యెఁ | బ్రతిమోద్యమమున్. ౧౯
కం|| మఱికొంతమంది ప్రముఖులు
చిరకాలాయువున నిఁకను | జీవించియె యుం
డిరి రామరావు యుగమున ;
గరుసులు కావయ్యెను బ్రతు | కరులకు మూర్తుల్. ౨౦
ఉ|| అందులఁ దెల్గుదేశమిది | యంతయునున్ మనదంచుఁ దెల్గువా
రందఱు నెంచుచుండ్రి ; నగ |రంబుల నంబువుఁ గూర్చి వాదముల్
పొంద రొకానొకప్పుడును ; బొమ్మలు స్థానికమో విదూరమో
కొందలమంద రత్తఱి న | కుంఠిత తెల్గు సమైక్యభావనన్. ౨౧
ఉ|| ఎందఱు పుణ్యమూర్తు లుద | యించిన ప్రాక్తన రత్నగర్భ యీ
సుందరమైన యాంధ్రక వ | సుంధర ! త్రవ్వినకొద్ది యింకను
న్నెందఱొ గొప్పగొప్ప మహ | నీయులు వెల్లడియౌదురే కదా !
ముందఱఁ గొందఱన్ బ్రభుత | మూర్తులుగా వెలయించె నాటికిన్ ! ౨౨
ఉ. కాలము నైకసైంధవ ని | కాయ వికర్షితమైన తేరునుం
బోలె ననూహ్యశీఘ్రగతిఁ | బోయెఁ ; గనుల్ తెఱువంగఁ జుట్టుతన్
దేలని క్రొత్తమోము లెగు | డై దిగుడైన పథం బవేద్యమౌ
గోలలు వింతగుంతలును | గోతులు పీతులు ఱొంపిఱోఁతలున్. ౨౩
చ. మనుజులు తెల్విగా మిగుల | మాటల నాడఁగ నేర్చిరయ్యు నె
మ్మనఁమునఁ దెల్విగాఁ దలవ | మానిరి ; లోకమునం గుటుంబమున్
జనమతమున్ స్వసంస్కృతియు | సాహితియున్నొకటేమి ? యెల్లయున్
ఘనముగ రాజకీయములు | గాఁ బ్రభవించె నవార్థకల్పనన్. ౨౪
